Reklama
Znajdź
2024
1 | stycznia | Nowy Rok (Bagong Taón) Nowy Rok – międzynarodowe święto przypadające 1 stycznia każdego roku (w kalendarzu gregoriańskim), w Polsce jest to dzień wolny od pracy. W powszechnie przyjętym zwyczaju obchodzenie święta należy rozpocząć od otworzenia butelki szampana o północy z dnia 31 grudnia na 1 stycznia następnego roku. Dzień poprzedzający Nowy Rok nosi w polskiej tradycji miano Sylwestra.
Zwyczaj rozpoczynania nowego roku od pierwszego dnia stycznia wprowadził w swej reformie kalendarzowej Gaius Iulius Caesar (Juliusz Cezar). Rzymianie czcili w ten dzień Janusa, boga bram, drzwi i początków. Wiele języków, w tym angielski i niemiecki przejęły właśnie od Janusa nazwę miesiąca styczeń (ang. January). Wcześniej Rzymianie nowy rok witali 1 marca. |
28 | marca | Wielki Czwartek (Huwebes Santo) W kościołach parafialnych ma miejsce tylko jedna uroczysta msza sprawowana wieczorem - Msza Wieczerzy Pańskiej, która rozpoczyna Triduum Paschalne. W jej trakcie po Gloria milkną organy, dzwony i dzwonki, zamiast których używa się kołatek aż do Liturgii Paschalnej, w sobotę po zmierzchu. W niektórych kościołach odbywa się obrzęd obmycia nóg dwunastu mężczyznom, czyli tzw. "Mandatum". Podczas Mszy Wieczerzy Pańskiej konsekruje się dostateczną ilość komunikantów tak, by wystarczyły na dzień obecny i następny (w Wielki Piątek nie ma Mszy św.). Po zakończeniu Najświętszy Sakrament przenosi się do kaplicy adoracji, zwanej dawniej "Ciemnicą" (na pamiątkę uwięzienia Jezusa po Ostatniej Wieczerzy), gdzie adoruje się go do późnych godzin nocnych i przez cały następny dzień. Po zakończeniu liturgii z ołtarza zdejmuje się świece, mszał, krzyż, obrusy.
W Wielki Czwartek w kościołach katedralnych ma miejsce uroczysta Msza święta sprawowana w godzinach porannych przez biskupa diecezjalnego wraz z prezbiterami. Nazywana jest ona Mszą Krzyżma, ponieważ podczas niej poświęcane są nowe oleje przeznaczone do namaszczeń: podczas chrztu, bierzmowania, sakramentu kapłaństwa oraz przy namaszczeniu chorych. W trakcie tej Mszy odbywa się odnowienie przyrzeczeń kapłańskich. |
29 | marca | Wielki Piątek (Biyernes Santo) Wielki Piątek – w chrześcijaństwie dzień stanowiący część Triduum Paschalnego, w którym wspomina się mękę i śmierć Jezusa Chrystusa.
Wielki Piątek to jedyny dzień w roku, w którym Kościół katolicki nie sprawuje ofiary mszy. Wyjątkowo, w 2009 roku Stolica Apostolska wyraziła zgodę na sprawowanie przez kard. Tarcisio Bertone w tym dniu mszy świętej pogrzebowej za ofiary trzęsienia ziemi w rejonie L'Aquili we Włoszech. Wielki Piątek jest dniem najgłębszej żałoby; dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Tego dnia obowiązuje post ścisły. W Wielki Piątek odprawiane są nabożeństwa Drogi Krzyżowej. |
9 | kwietnia | Dzień Bohaterów Bataan i Corregidor (Araw ng̃ Kagitingan) Dzień pamięci tysięcy Filipińczyków walczących z Japońskimi siłami okupacyjnymi w czasie Drugiej Wojny Światowej. |
1 | maja | Święto Pracy (Araw ng̃ Manggagawà) Święto Pracy (właściwie Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy, popularnie zwany 1 Maja) – międzynarodowe święto klasy robotniczej, obchodzone od 1890 corocznie 1 maja. W Polsce święto państwowe ustawowo wolne od pracy.
Święto wprowadziła w 1889 II Międzynarodówka dla upamiętnienia wydarzeń, które miały miejsce w pierwszych dniach maja 1886 r. w Chicago, w Stanach Zjednoczonych podczas strajku będącego częścią ogólnokrajowej kampanii na rzecz wprowadzenia 8-godzinnego dnia pracy. |
12 | czerwca | Święto Niepodległości (Araw ng̃ Kalayaan) |
21 | sierpnia | Dzień Ninoy Aquino (Ninoy Aquino) Benigno Simeon Aquino, Ninoy (urodzony 27 listopada 1932 - zmarł 21 sierpnia 1983) polityk i działacz opozycji filipińskiej. Walczył w sposób pokojowy z reżimem Ferdinanda Marcosa (więziony przezeń w latach 1972-1980). W roku 1977 został skazany przez sąd na śmierć; w roku 1980 złagodzono wyrok i pozwolono wyjechać do USA na leczenie. Na emigracji w USA przebywał w latach 1980-1983. Z inspiracji sił w armii filipińskiej został zamordowany na lotnisku w Manilli w dniu powrotu do kraju z emigracji. Jego śmierć zmobilizowała opozycję do walki z reżimem Marcosa, który został ostatecznie obalony 25 lutego 1986 roku. Senatora Ninoy Aquino zamordowano na lotnisku w Manilii 21 sierpnia 1983 roku. |
31 | sierpnia | Dzień Bohaterów Narodowych (Araw ng̃ mg̃a Bayani) |
1 | listopada | Wszystkich Świętych (Todos los Santos) Uroczystość Wszystkich Świętych wywodzi się głównie z czci oddawanej męczennikom, którzy oddali swoje życie dla wiary w Chrystusa, a których nie wspomniano ani w martyrologiach miejscowych, ani w kanonie Mszy Świętej.
W III wieku rozpowszechniła się tradycja przenoszenia całych relikwii świętych, lub ich części, na inne miejsca. W ten sposób chciano podkreślić, że święci są własnością całego Kościoła. Kiedy w 610 papież Bonifacy IV otrzymał od cesarza starożytną świątynię pogańską Panteon, kazał złożyć tam liczne relikwie i poświęcił tę budowlę na kościół pod wezwaniem Matki Bożej Męczenników. Od tego czasu oddawano cześć wszystkim zmarłym męczennikom, w dniu 1 maja.
Grzegorz III w 731 przeniósł tę uroczystość na dzień 1 listopada, a w 837 papież Grzegorz IV rozporządził, aby odtąd 1 listopada był dniem poświęconym pamięci nie tylko męczenników, ale wszystkich świętych Kościoła katolickiego. Jednocześnie na prośbę cesarza Ludwika Pobożnego rozszerzono to święto na cały Kościół. |
30 | listopada | Święto Bonifacio (Araw ni Bonfacio) Andres Bonifacio przewodził powstaniu przeciw Hiszpanii w 1896 roku. |
25 | grudnia | Boże Narodzenie (Araw ng̃ Paskó) Boże Narodzenie, Uroczystość Narodzenia Pańskiego – w tradycji chrześcijańskiej to święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to liturgiczne święto stałe, przypadające na 25 grudnia (wg kalendarza gregoriańskiego). Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem trzytygodniowego oczekiwania (dokładnie czterech niedziel), zwanego adwentem.
W Kościołach, które nadal celebrują liturgię według kalendarza juliańskiego (tzw. Kościoły wschodnie, głównie Kościół prawosławny), Boże Narodzenie przypada obecnie 6 stycznia.
W niektórych Kościołach chrześcijańskich święta Bożego Narodzenia zaczynają się od dnia poprzedzającego rocznicę narodzin Jezusa - Wigilii (wieczór 24 grudnia), zwanej w Polsce regionalnie Gwiazdką lub Godami. W dniu tym tradycją w Polsce jest post jakościowy (bezmięsny, w pewnych regionach kraju jest to post ścisły). Punktem kulminacyjnym dnia jest uroczysta kolacja, do której tradycja nakazywała zasiadać po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdki, na pamiątkę gwiazdy prowadzącej Trzech Króli do stajenki.
Świętowanie Wigilii, ani tradycyjny post w tym dniu nie są wspólne wszystkim chrześcijanom, np. protestanci nie zachowali specjalnych przepisów odnośnie do jedzenia lub niejedzenia mięsa. Chrześcijan prawosławnych obowiązuje w tym dniu ścisły post, aż do kolacji wigilijnej. Warto mimo to odnotować, że w Polsce również i mniejszości wyznaniowe przestrzegają wigilijnego postu ze względu na specyficzną tradycję naszego kraju. Obowiązek postu zniesiono w Kościele katolickim w roku 1983 (Nowy kodeks prawa kanonicznego), w Polsce episkopat podtrzymywał post wigilijny specjalnym dokumentem aż do roku 2003 - obecnie post w Wigilię jest jedynie zalecany.
Polska literatura kulinarna (np. Lemnis Vitry) podaje, że liczba gości w czasie wieczerzy wigilijnej powinna być parzysta (plus jeden talerz dla nieobecnych/zmarłych/niespodziewanych przybyszów/Dzieciątka). Natomiast nie ma zgodności co do liczby potraw: według niektórych źródeł powinna ona wynosić 12, zaś w innych podkreśla się, że winna być nieparzysta, generalnie 13 u magnatów, 11 u szlachty, 9 u mieszczaństwa. Te 13 potraw jest górną granicą. Ale według księcia J. O. Radziwiłła, można spróbować wszystkich ryb, które są liczone jako jedno danie.
O północy w kościołach rzymskokatolickich rozpoczyna się uroczysta msza zwana Pasterką. Następny dzień (25 grudnia) jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to w Polsce drugi dzień świąt obchodzony na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską. Kolorem liturgicznym w okresie Bożego Narodzenia jest kolor biały.
W krajach o tradycji katolickiej, prawosławnej i protestanckiej pierwszy dzień Bożego Narodzenia jest dniem wolnym od pracy. W większości krajów wolny od pracy jest również drugi dzień Bożego Narodzenia (w Wielkiej Brytanii zwany Boxing Day). |
30 | grudnia | Dzień Rizala (Araw ni Rizal) José Rizal (ur. 19 czerwca 1861, Calamba; zm. 30 grudnia 1896, Manila) - lekarz, filipiński bohater narodowy. Rizal był synem średniozamożnego posiadacza ziemskiego. Był siódmym z kolei dzieckiem w jedenastoosobowej rodzinie o korzeniach chińskich. Wykształcenie odebrał w szkołach w Manili a także na Uniwersytecie Madryckim (gdzie ukończył medycynę), zawsze był wyróżniającym się studentem. Studiował także w Paryżu i Heidelbergu, posługiwał się biegle siedmioma językami. W czasie pobytu w Europie (1882-92) zaczął zabiegać o zreformowanie hiszpańskiego systemu zarządzania Filipinami.
W 1886 r. Rizal opublikował swoją pierwszą nowelę, pod tytułem Noli me tangere ("Nie dotykaj mnie"), która obnażała nieudolność i niesprawiedliwość hiszpańskiego systemu kolonialnego w jego ojczyźnie. Kolejną publikacją była książka El filibustierismo ("Rządy chciwości", 1891). Ugruntowała ona jego pozycję, jako czołowego przedstawiciela filipińskiego ruchu reformatorskiego. Kolejną pracę poświęcił ukazaniu historii Filipin przed przybyciem Hiszpanów, była to edycja dzieła Antonia Morgasa - Sucesos de las Islas Filipinas. W tym czasie prowadził również ożywioną działalność publicystyczną, poprzez pisanie licznych artykułów, głównie do gazet wydawanych w Barcelonie. Rizal domagał się nadania Filipinom statusu jednej z równorzędnych prowincji kraju, prawa do reprezentacji w Parlamencie (Kortezy), zastąpienia hiszpańskich zakonników przez rodowitych księży, prawa do swobody zgromadzeń i wolności słowa oraz równości wobec prawa Hiszpanów i Filipińczyków.
Rizal powrócił na Filipiny w 1892 r. Dzięki jego wysiłkom udało się utworzyć pokojowe stowarzyszenie, o nazwie Liga Filipina, z siedzibą w Manili. Hiszpanie w reakcji na to deportowali go do Dapitan, w północnozachodniej części Mindanao. Rizal pozostawał na wygnaniu przez następne cztery lata. W 1896 r. doszło do wybuchu powstania przeciwko Hiszpanom, którego inicjatorem była organizacja Katipunan. Mimo że Rizal nie miał praktycznie żadnych kontaktów ze spiskowcami, ani nie żądał niepodległości dla Filipin, został aresztowany i był sądzony za podburzanie do buntu. Uznano go za winnego, wobec postawionych mu zarzutów i skazano na karę śmierci. Wyrok został wykonany w Manili poprzez rozstrzelanie. Jego śmierć przyczyniła się jeszcze bardziej do wzmożenia oporu filipińskiego wobec wojsk kolonialnych. Rizal w ostatnich chwilach przed śmiercią, napisał utwór pod tytułem Último adiós ("Ostatnie pożegnanie"), który jest uznawany za jedno z największych arcydzieł poezji hiszpańskojęzycznej XIX w. |
Andora | Włochy | Szwecja | Malta | Irlandia | Czechy | Wietnam | Syria | Malezja | Kirgistan | Kambodża | Jemen | Birma (Myanmar) | Bhutan | Kazachstan | Dżibuti | Benin | Madagaskar | Ghana | Etiopia | Nigeria | Wyspy Salomona | Mikronezja | Peru | Honduras | Ekwador | Boliwia | Argentyna | St Vincent i Grenadyny | Panama